Dr inż. Alina Rachwał

Ważnym czynnikiem decydującym o jakości wychowywanych kurek jest ich masa ciała i wyrównanie. 0d tego bowiem zależy wiek, w którym osiągają one dojrzałość płciową i wielkość produkcji w szczycie nieśności. Masę ciała kurek kształtuje się stosując odpowiedni management w okresie wychowu.

Podstawową czynnością w okresie wychowu jest kontrola masy ciała utrzymywanych ptaków. Zakończenie podstawowego okresu wzrostu w stadach kur nieśnych przypada na około 20. tydzień życia. Aby prawidłowo wprowadzić stado w nieśność i uzyskać następnie dobre wyniki produkcyjne, należy stale sprawdzać stopień rozwoju fizycznego ptaków. Losowo złapane osobniki /próba nie mniejsza niż 100 sztuk/ trzeba zważyć grupowo. Pozwala to na określenie przeciętnej masy ciała w stadzie. Jeżeli co najmniej 30% ze zważonych ptaków wykazuje odchylenie od średniej masy ciała nie większe niż +- 10%, stado uważa się za wyrównane. Krzywa wzrostu stada powinna równomiernie rosnąć, a wyrównanie masy ciała stada musi być jak największe. Dobrymi wskaźnikami prawidłowego wychowu kurek są oprócz masy ciała i wyrównania stada, długość podudzia i skoku. Pomiar długości podudzia i skoku stanowi dobry sprawdzian rozwoju całego szkieletu, a więc jest miarą potencjalnej wielkości jaj i wytrzymałości skorup. Znając masę ciała i rozwój szkieletu można wnioskować o ogólnej kondycji kurki i jej predyspozycji do nieśności.

Tabela 1. Korelacja pomiędzy masą ciała kur w 5. tygodniu życia a ich wskaźnikami produkcyjnymi w okresie nieśności

MASA CIAŁA KUREK W OKRESIE WYCHOWU I JEJ WYRÓWNANIE W STADZIE A PÓŹNIEJSZA PRODUKCJA NIEŚNA

Od postępowania z kurkami w okresie wychowu zależy ich produkcja nieśna. Masa ciała ptaków i ich wiek w chwili uzyskania dojrzałości płciowej regulowane są za pomocą odpowiednich programów żywienia stad i oświetlenia budynków. Firmy hodowlane podają wzorce optymalnego tempa wzrostu ptaków, przestrzeganie których, pozwała na osiągnięcie najlepszych wyników produkcyjnych.  Zdaniem przedstawicieli wielu firm hodowlanych, masa ciała kurek w wieku 5. tygodni jest najważniejszym kryterium oceny ich rozwoju oraz wykazuje ona w bardzo wysokim stopniu korelację z nieśnością w okresie produkcji jaj (tab. 1).
Masa ciała kurek między 10. a 16. tygodniem życia jest w mniejszym stopniu skorelowana z wynikami produkcyjnymi w okresie nieśności (tab. 2).

Tabela 2. Korelacja pomiędzy masą ciała kur w 10. i 16 tygodniu życia a wskaźnikami produkcyjnymi w okresie nieśności

Z kolei wyrównanie masy ciała niosek w 16. tygodniu życia ma duży wpływ na nieśność i przeżywalność kur w okresie produkcji (tab. 3). Stwierdzono także, że im bardziej stado jest wyrównane w 16. tygodniu życia, tym osiąga wyższą produkcję i cechuje je niższa śmiertelność w okresie nieśności, szczególnie po 60. tygodniu życia.

Tabela 3. Korelacja pomiędzy wyrównaniem stada w wieku 16 tygodni a wskaźnikami produkcyjnymi w okresie nieśności

WPŁYW MASY CIAŁA 11-TYGODNIOWYCH KUREK NA WYNIKI PRODUKCYJNE W OKRESIE NIEŚNOŚCI

Jako optymalny poziom produkcji jaj określa się produkcję maksymalnej ilości jaj odpowiedniej wielkości przy możliwie najniższym wskaźniku zużycia paszy. Osiągnięcie tego poziomu zależy od wielu czynników, takich jak, żywienie, program świetlny, temperatura itp. Potencjał produkcyjny ptaków jest określony genetycznie, lecz w przypadku nieśności o wynikach decyduje kondycja kurek pod koniec okresu wychowu, a szczególnie ich masa ciała. Przeprowadzono doświadczenie, w którym w okresie wychowu kurki żywiono, tak aby w 17. tygodniu życia otrzymać 3 Oddzielne grupy wagowe ptaków: ciężką, średnią i lekką. Układ doświadczenia i oceniane cechy przedstawiono w tabeli 4.

Tabela 4. Wpływ masy ciała 17-tygodniowych niosek jaj brązowych na wyniki produkcyjne w okresie nieśności

Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że najniższy koszt produkcji 1 jaja był w następujących grupach:

• w grupie kurek ciężkich (podgrupa lekka)
• w grupie kurek średnich (podgrupa średnia)
• w grupie kurek lekkich (podgrupa ciężka)
Zauważono jednocześnie, że masa ciała kurek w szczycie nieśności w większym stopniu wpływa na masę jaj i spożycie paszy niż na liczbę jaj.

WPŁYW MASY CIAŁA KUREK W WIEKU 22. TYGODNI NA PÓŹNIEJSZĄ WYDAJNOŚĆ NIEŚNĄ

W wieku 22. tygodni 3200 kurek Leghornów z 5 linii podzielono na 4 grupy wagowe / losowo wybrane o średniej masie ciała 1404 g, ciężkie 1652 g, średniociężkie 1492 g i lekkie 1330 g/. Paszę i wodę podawano do woli, dzień świetlny wynosił 16 godzin. Nieśność odnotowano w 12 okresach 4-tygodniowych, od 23. Do 69. tygodnia życia. Ciężkie kurki potrzebowały mniej dni do osiągniecia 30 % nieśności /156 dni/, produkowały ciężkie jaja / 63,5 g/, zjadły dziennie więcej paszy /121,1 g/ i zużywały jej więcej na 1g jaja /2,47 g/. Grupa kur lekkich uzyskał 50% poziom nieśności po 167 dniach, znosiła jaja o średniej masie 61,3 g i spożywała najmniej paszy dziennie w przeliczeniu na sztukę /110,5 g/. Ptaki wybrane losowo i średniociężkie miały podobną wydajność z wyjątkiem średniej masy jaj, która u osobników średniociężkich była mniejsza /61,8g/ niż w przypadku kur wybranych losowo /63,0g/. Nie stwierdzono różnic w konwersji paszy na jednostkę wyprodukowanych jaj między ptakami lekkimi, średniociężkim i losowo wybranymi, natomiast kury ciężkie okazały się mniej efektywne pod względem tego wskaźnika.

PODSUMOWANIE

Ważnym czynnikiem decydującym o jakości odchowanych kurek jest ich masa ciała i wyrównanie. Od tego bowiem zależy wiek, w którym osiągają one dojrzałość płciową i wielkość produkcji w szczycie nieśności Pierwsze 6 tygodni wychowu kurek jest bardzo ważne, gdyż tworzy się i kształtuje w tym okresie szkielet kostny. Koniecznością staje się więc dostarczenie kurkom wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, ale nie wolno dopuszczać do nadmiernego wzrostu masy ciała. Właściwy rozwój narządów rozrodczych powinien następować począwszy od 15. tygodnia życia kurek. Masa ciała kurek pod koniec okresu wychowu w znacznym stopniu wpływa na ich późniejszą wydajność nieśną, przy czym istotne znaczenie ma tu również kształt krzywej wzrostu i wyrównanie stada. Obniżenie średniej masy ciała kurek rozpoczynających nieśność powoduje opóźnienie produkcji jaj i zmniejszenie ogólnej ich masy o około 2 g na każdy 1 g obniżonej masy ciała ptaka. Ponadto spadek średniej masy ciała kur wiąże się z możliwością wystąpienia pewnych problemów, a mianowicie:

• wzrostem procentowego udziału niosek lekkich,
• pogorszeniem wyrównania stada,
• zwiększeniem stresu ptaków podczas przenoszenia ich z wychowalni do kurnika,
• zwiększeniem negatywnych oddziaływań stresu cieplnego podczas upałów.

Ciąg dalszy w numerze 05.